مرزنجوش
مرزنجوش با نام علمی Origanum Vulgare از خانواده Lamiaceae گیاهی است علفی و دائمی به ارتفاع ۸۰ سانتی متر، که به مرزنجوش وحشی نیز معروف است . ساقه آن راست ، دارای انشعابات زیاد ، پوشیده از تارهای کوتاه و به رنگ سبز مایل به قرمز می باشد .برگ ها بیضی شکل و نوک تیزند و سطح رویی آنها سبز تیره و سطح زیرین پوشیده از کرک می باشد . گل ها به صورت مجتمع و به رنگ سفید یا گلی روی سرشاخه ها قرار دارند .قسمت مورد استفاده ی گیاه برگ و سر شاخه های گلدار آن می باشد . . میوه آن به صورت فندقه و چهار قسمتی است و فقط در مناطق گرمسیری نشکیل می‌شود. تمام قسمت‌های گیاه دارای عطر خوشایند است.برای مصرف طبی سرشاخه‌های آن را هنگامی که گیاه کاملاً گل کرده در هوای آزاد می چینند. گیاه پس از مدتی دوباره جوانه می زند. سرشاخه‌های چیده شده را به صورت دسته‌ای در می‌آورند و در محلی که هوا جریان داشته باشد یا در خشک کن با حداکثر ۴۰ درجه سانتیگراد گرما خشک می‌کنند. آن‌ها محتوی ۱ تا ۲ درصد اسانس روغنی که ۶۰ درصد آن ترپینئول است، تانن‌ها و شیره‌های تلخ، کاروتن‌ها و ویتامین C هستند و علیه بیماریهای گوارشی موثرند.پونه کوهی (مرزنجوش) یکی از گیاهانی است که به مراقبت کمی نیاز دارد و می تواند به آسانی در خانه یا خارج از خانه رشد کند. گیاه پونه کوهی یک عطر و طعم قوی دارد و بسیار دوست داشتنی می باشد.
رویشگاه مرزنجوش
گیاه مرزنجوش در شرایط جغرافیایی متفاوت ، مثلا در نواحی گرم به صورت گیاه پایا ، در مناطق حوزه دریای مدیترانه به صورت گیاه دوساله و در نواحی معتدل به شکل گیاه یک ساله . در هر حال سرزمین اصلی این گیاه حوزه دریای مدیترانه ، منطقه معتدل شمالی ، امریکا و افریقای شمالی ( مراکش و مصر ) و همچنین خاور نزدیک است ، ولی بعضی محققین منشاء اصلی آن را ایران ذکر نموده اند .نوع خودروی آن در زمینهای آهکی ، محلهای آفتابگیر و در پناه باد می روید .