افزایش سرعت بهبود زخم‌های عمیق سوختگی به کمک پانسمان‌های نانویی
تهران- ایرنا-پژوهشگران مرکز تحقیقاتی علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در تحقیقات آزمایشگاهی خود به نانوفرمولاسیونی دست یافتند که می‌توان به کمک آن زخم‌های عمیق پوستی ناشی از سوختگی را با سرعت بالایی درمان کرد، به‌طوری‌که اثری از زخم باقی نماند.به گزارش گروه علمی ایرنا از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری، فرایند ترمیم زخم یک فرایند پیچیده زیستی چند مرحله ای است. در زخم‌های عمیق، مانند آسیب‌های شدید پوستی و سوختگی‌های درجه دو و سه، فرایند ترمیم بسیار کند است و به‌ندرت کامل می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که محل آسیب به‌صورت کامل از بین نرود. در برخی موارد، عواملی مانند عفونت‌های شدید و خون‌رسانی ناکافی به محل زخم موجب به تعویق افتادن فرایند ترمیم می‌شود. هم‌اکنون بیش از ۶ میلیون نفر در آمریکا به زخم‌های مزمن مبتلا هستند. هرچند هم‌اکنون استفاده از گاز برای پانسمان زخم‌ها بسیار رایج است، اما استفاده از زخم‌بندهای نوین توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. در طرح حاضر یک پانسمان نانوساختار حاوی دارو سنتز شده است که استفاده از آن علاوه بر اینکه رطوبت مورد نیاز برای ترمیم زخم را تأمین می‌کند، موجب می‌شود دارو به‌صورت آهسته در محل زخم آزاد شده و سرعت و کیفیت ترمیم زخم را بهبود بخشد. نتایج مثبت و امیدوارکننده که در مطالعات حیوانی حاصل شده است، نشان می‌دهد که نانوفرمولاسیون سنتز شده می‌تواند در بخش سوانح سوختگی و یا جهت درمان زخم‌های دیابتی برای بیماران کاربرد داشته باشد و کیفیت درمان این‌گونه بیماران را افزایش دهد.هیدروژل‌ها ساختارهای سه‌بعدی پلیمری هستند که با جذب مایعات متورم می‌شوند، بنابراین هنگامی‌که از آن‌ها به‌عنوان پانسمان استفاده می‌شود، ترشحات زخم را جذب می‌کنند و هم‌زمان رطوبت مورد نیاز زخم را نیز تأمین می‌کنند. این مواد به زخم نمی‌چسبند و زخم را در برابر عفونت‌های باکتریایی محافظت می‌کنند و موجب کاهش درد بیمار می‌شوند. عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به خصوصیات هیدروژل‌های دکستران در خصوص مراحل سنتز و ارزیابی این نانوپانسمان، گفت: هیدروژل‌های طبیعی دکستران خواص منحصربه‌فردی از قبیل زیست‌سازگاری، نرمی، انعطاف‌پذیری و آب‌دوستی دارند. در این پژوهش از این نوع هیدروژل‌ها به‌عنوان پایه پانسمان استفاده شده است. بدین منظور ابتدا حلالیت و پایداری کورکومین را با کپسوله کردن آن در نانومیسل‌های زیست سازگار PEG-PLA افزایش دادیم و سپس آن را درون هیدروژل دکستران بارگذاری کردیم. برای ارزیابی عملکرد نانوپانسمان سنتز شده از مدل حیوانی استفاده شد. بدین منظور زخم ایجاد و لایه‌های پوستی برداشته شد. سپس روند درمان با استفاده از هیدروژل خالی و هیدروژل حاوی نانومیسل‌های کورکومین آغاز شد و مطالعات مربوط به‌سرعت و کیفیت بهبود زخم در روزهای ۴، ۸ و ۱۵ بر روی زخم انجام گرفت.نانومیسل‌ها از کورکومین در برابر تخریب محافظت کرده و موجب رهاسازی آهسته آن در محل زخم می‌شوند. همچنین کاهش التهاب، تسریع در سنتز کلاژن در محل زخم و در نهایت ترمیم کامل فولیکول‌های رشد مو در محل زخم را در پی دارد.. نتایج این پژوهش در مجله‌ International Journal of Pharmaceutics با ضریب تأثیر ۳٫۶۴۹ (جلد ۵۳۲، سال ۲۰۱۷، صفحات ۴۶۶ تا ۴۷۷) منتشر شده است.