سبزی ترخون و یک دنیا خاصیت
ترخون گیاهی از خانواده کاسنی یا مرکبان است که پایا و ارتفاع آن به حدود ۵۰ سانتی‌م‌تر می‌رسد. برگ‌ها به رنگ سبز براق، پهنک برگ کشیده و باریک و نوک‌تیز است. فیلوتاکسی برگ متناوب و گل‌ها متمایل به زرد است و دانه‌های گیاه عقیم بوده و تکثیر آن به‌صورت رویشی انجام می‌شود. در برگ ترخون اسانس روغنی وجود دارد که ترکیب عمده اسانس آن را متیل چاویکول و پی‌متوکسی سینامیک آلدئید تشکیل می‌دهند، که این مواد خاصیت ضدعفونی‌کنندگی بسیار قوی دارند.این سبزی عطر تندی دارد و کمی تلخ است. وجود چند برگ ترخون در سبزی سفره اشتها را تحریک و نفس را خوشبو می کند.بوی تند آن موجب مهار رشد میکروب های پوست و کاهش بوی بد بدن می شود. ترخون به جهت اسانس تندی که دارد جایگزین مناسب نمک بوده و مصرف آن به همراه غذا برای بیماران قلبی، افراد مبتلا به فشار خون یا اشخاصی که رژیم غذایی بی نمک دارند توصیه می شود.این سبزی اعصاب را تقویت کرده و به هضم غذاهای پرچرب کمک می کند و یک آرام بخش ملایم است. ترخون سم زدای خوبی است و موجب تسکین درد و رفع مشکلات قاعدگی از جمله تهوع و ضعف می شود. این سبزی قدرت دفاعی بدن را بالا برده و از شدت بیماری های ویروسی می کاهد.
جلوگیری از خونریزی لثه‌ و تسکین درد دندان
مصرف ترخون برای جلوگیری از خونریزی لثه‌ها و نیز التیام زخم‌هایی که در دهان وجود دارند بسیار مفید است و در طول تاریخ، از این سبزی معطر برای تسکین موقتی درد دندان استفاده می‌شده است. محققان دانشگاه آریزونا می‌گویند علت تسکین درد دندان به خاطر وجود ماده‌ای موسوم به اوژنول است که در روغن میخک نیز وجود دارد. سبزی ترخون نه تنها موجب تسکین درد دندان می‌شود بلکه برای تسکین درد لثه نیز که همراه با درد دندان ایجاد می‌شود موثر است.
تسکین ناراحتی‌های معده
سبزی ترخون علاوه بر استفاده در آشپزی به عنوان طعم‌دهنده، دارای خواص دارویی نیز است که از جمله آن‌ها می‌توان به تسکین ناراحتی‌های معده که بر اثر استرس به وجود آمده و همچنین تقویت سیستم هاضمه اشاره کرد. برگ و سرشاخه‌های گل‌دار ترخون محرک و مقوی معده بوده و خاصیت ضدانگلی دارد. مصرف آن اشتهاآور و ادرارآور (کاهش‌دهنده آب و رطوبت اضافه بدن) بوده و اندکی خاصیت مخدر دارد.
خواص آنتی‌اکسیدانی
ترخون، ‌به‌ویژه نوع ترکی آن، دارای خواص آنتی‌اکسیدانی فراوانی بوده که می‌توانند در خنثی‌سازی موادی موسوم به رادیکال‌های آزاد کمک کند. رادیکال‌های آزاد، محصولات فرعی متابولیسم هستند و اگر بدن شما نتواند به‌طور موثر از دست آن‌ها خلاص شود می‌توانند موجب تخریب سلول‌های بدنتان شوند و در نتیجه در سیستم هاضمه شما باقی مانده و آسیبی را در بدن ایجاد نمایند که ممکن است حتی منجر به ایجاد نوعی سرطان خاص شود. طی تحقیقی که در سال ۲۰۰۵ صورت گرفت و در «مجله کشاورزی شیمی غذا» نیز به چاپ رسید محققان دریافتند ترخون می‌تواند به عنوان یک روبنده و از بین برنده رادیکال‌های آزاد در بدن نقش موثری ایفا نماید.
محرک اشتها
قطره ترخون حاوی اسانس برگ ترخون در بازار دارویی ایران موجود است این قطره بر اساس حداقل ۱۳ میلی‌گرم می‌تیل چاویکول در هر میلی‌لیتر از فرآورده استاندارد شده و به‌صورت خوراکی روزانه ۲۰-۱۰ قطره به عنوان محرک اشتها همراه مقداری مایعات پیش از غذا استفاده می‌شود و برای برطرف کردن سکسکه یک تا ۲ قطره ترخون بر روی یک حبه قند چکانده و میل می‌شود. کار‌شناسان گیاه‌درمانی استفاده از روغن ترخون را همراه با روغن رازیانه و عسل برای تقویت سیستم هاضمه توصیه می‌کنند ولی در صورت داشتن آلرژی از استفاده این روغن‌ها وعسل خودداری کنید. اسانس ترخون به مقدار سه تا پنج قطره در روی یک حبه قند نیز برای تقویت معده و دفع نفخ شکم مصرف می‌شود. این قطره در دوران بارداری و کودکان کمتر از ۴ سال منع مصرف شده است.