شناخت بیماری کبد چرب و گیاهان مؤثر بر کبد

• 

وظیفه کبد در بدن چیست؟ کبد یکی از اعضاء مهم بدن است که سم‌زدایی از داروها، دفع محصولات زاید ناشی از تخریب و نوسازی گلبول‌های قرمز خون به صورت صفرا، تولید عوامل انعقادی خون، ذخیره قند به صورت گلیکوژن و نیز تنظیم سوخت و ساز قند و چربی از مهمترین نقش‌های آن در بدن می‌باشد؛ البته نقش کبد در جذب چربی و دفاع در مقابل میکروب‌ها و سموم جذب شده از راه مواد غذایی را نیز نباید نادیده گرفت.

معرفی بیماری کبد چرب: برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ بیماری کبد چرب توسط Ludwig شناسایی و معرفی شد. اهمیت این بیماری به خاطر تخریب سلول‌های کبدی است که در صورت عدم تشخیص زودرس و درمان مناسب آن، ممکن است منجر به بیماری پیشرفته و غیر قابل برگشت “سیروز کبدی” شود. در مطالعات متعددی همراهی بیماری پرفشاری خون، افزایش چربی خون، چاقی و دیابت که همگی از اجزاء سندروم متابولیک می‌باشند با بیماری کبد چرب گزارش شده است. به همین دلیل بعضی از محققین، بیماری کبد چرب را تظاهر کبدی بیماری مقاومت به انسولین یا همان سندروم متابولیک می‌دانند. در واقع مقاومت به انسولین عوارض سوئی بر دستگاه‌های حیاتی بدن مانند قلب و عروق، کلیه‌ها، مغز، اعصاب محیطی و کبد می‌گذارد و بیماری کبد چرب می‌تواند نشانه‌ای از مقاومت به انسولین باشد. از این رو بیان می شود که تشخیص زود هنگام و درمان مناسب بیماری کبد چرب نه تنها از آسیب به سلول‌های کبدی، بلکه از عوارض مهم قلبی و عروقی که مهمترین علت مرگ و میر بیماران مبتلا به کبد چرب است نیز جلوگیری خواهد کرد.

علائم بیماری کبد چرب: در اکثر افراد این بیماری بدون علامت است و با مشاهده بالا بودن آنزیمهای کبدی در آزمایش خون که به منظور بررسی‌های دوره‌ای سلامت انجام می‌شود و یا در سونوگرافی شکم که به علل دیگر انجام می‌شود، به صورت اتفاقی شناسایی می‌شود. البته بعضی بیماران به ندرت از درد مبهم قسمت بالا و راست شکم و یا احساس خستگی زودرس شکایت دارند.

علل بیماری کبد چرب: علل بیماری را می‌توان به دو گروه کلی تقسیم کرد. گروه اول داروها و سموم و گروه دوم اختلالات سوخت و ساز می‌باشند.

گیاهان دارویی مفید در درمان بیماری کبد چرب

نتایج مطالعات انجام شده درباره بیماری کبد چرب نشان می دهد افزایش سطح آنتی اکسیدان های بدن که باعث محافظت از سلول های کبد در برابر تخریب می شوند، یک مکانیسم موثر در بهبود و درمان بیماری کبد چرب است. از این رو، در سال های اخیر محققان بسیاری تلاش نموده اند تا با انجام آزمایشات متعدد، اثر گیاهان دارویی مختلف که دارای مواد موثره با خاصیت آنتی اکسیدانی هستند را در درمان بیماری کبد چرب مورد مطالعه قرار دهند. کاسنی، زردچوبه، خارمریم، کرفس و شوید از جمله گیاهان موثر و مفید در درمان بیماری کبد چرب هستند که از ترکیبات موثره آنها می توان برای ساخت داروهای طبیعی گیاهی به منظور درمان بیماری کبد چرب استفاده نمود.

کاسنی (Cichorium intybus L.):

کاسنی گیاهی از خانواده کاسنیان با اثرات کاهنده چربی و قند خون و تقویت کننده کبد از جمله گیاهان مؤثر در درمان بیماری کبد چرب می‌باشد. گیاه کاسنی اثرات ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی دارد و با افزایش سطح آنتی‌اکسیدان‌های بدن در محافظت از کبد و بهبود آسیب های کبدی ناشی از نیتروزآمین، گالاکتوزامین و کربن تتراکلرید مؤثر است. علاوه بر این، کاسنی دارای مقادیر بالای کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، سینارین و لوتئولین و سایر فلاونوییدها می باشد که نتایج تحقیقات بسیاری، اثرات هپاتوپروتکتیو (حفاظت کبدی) کاسنی را به کلروژنیک اسید و سینارین موجود در آن نسبت می دهند.

زردچوبه(Curcuma longa):

کورکومین ماده مؤثره مهم و شناخته شده در زردچوبه است. این ماده دارای خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدباکتریایی، ضد قارچی، ضد ویروسی و ضد التهابی است و به وسیله افزایش سطح آنتی اکسیدان های بدن، کاهش تولید سوپراکسایدها (یا رادیکال های آزاد)، سرکوب واسطه های پیش التهابی (Pro-inflammatory mediators) و فعال نمودن راه‌های سیگنالینگ ضدالتهابی، عملکرد کبد را بهبود ‌می بخشد.

خارمریم(Silybum marianum):

سیلی‌مارین ماده موثره مهم و شناخته شده در عصاره بذر گیاه دارویی خارمریم،کبد را در برابر انواع مسمومیت ها از جمله قارچ آمانیتا، استامینوفن و الکل محافظت می‌نماید. در واقع، سیلی‌مارین شامل مجموعه‌ای از فلاونوییدها، فلاونولیگنان ها و ترکیبات متعدد دیگر با خواص آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی و افزایش‌دهنده گلوتاتیون سلولی است و اثر مثبت خارمریم در درمان کبد چرب ناشی از این ترکیبات و عملکرد آنهاست.

کرفس  (Apium graveolens):

ترکیب پیرولوکینولین‌کینون ((Pyrroloquinoline Quinone موجود در کرفس یک آنتی اکسیدان است. مکانیسم عمل کرفس در درمان بیماری کبد چرب بدین صورت است که با افزایش سطح آنتی اکسیدان هایی بدن و کاهش تولید رادیکال‌های آزاد، سبب تثبیت غشاء سلول‌‌های کبدی و پیشگیری از تخریب این سلول ها در اثر حمله رادیکال های آزاد می شود.

شوید (Anethum graveolens):

دانه شوید دارای ترکیبات د-کارون (d-carron) و د-لیمونن (d-limonene) می باشد این ترکیبات دارای خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد یرقان، کاهش‌دهنده کلسترول LDL و افزایش دهنده HDL ‌‌ ‌می‌باشند. بنابراین شوید نیز از جمله گیاهان مفید در درمان کبد چرب است.

.راه های ارتباطی:

• آدرس تلگرام جامعه گیاه درمانی ایران irihmsir@
• آدرس اینستاگرام جامعه گیاه درمانی ایران irihmsir